Thứ Năm, 29 tháng 8, 2019

LƯU QUANG VŨ - XUÂN QUỲNH TRONG KÝ ỨC HAI CON


Xuân Quỳnh - Lưu Quang Vũ trong ký ức hai con

Bài viết nhân 20 năm ngày mất của thi sĩ Xuân Quỳnh và nhà soạn kịch Lưu Quang Vũ,
29/8/1988 - 29/8/2008.


Đoan Trang

20 năm trôi qua không đủ để xóa hết nỗi đau trong lòng những người ở lại mỗi khi nhớ về đôi vợ chồng nghệ sĩ tài hoa bạc mệnh Xuân Quỳnh - Lưu Quang Vũ. Điều ấy càng hằn rõ với hai người con Lưu Tuấn Anh và Lưu Minh Vũ.Lâu nay, cả Tuấn Anh và Minh Vũ đều không muốn nhắc lại chuyện của 20 năm về trước. Nhưng trong những ngày này, hai anh đã mở lòng để kể lại cho chúng tôi nghe về ký ức của “một thời rất đẹp”, trước ngày định mệnh 29 tháng 8 năm 1988.


Lưu Tuấn Anh là con trai của nhà thơ Xuân Quỳnh và người chồng trước của bà - nghệ sĩ violin Lưu Tuấn. Anh sinh năm 1966, lớn tuổi nhất trong ba người con trai của gia đình. Hiện anh là giám đốc kinh doanh của một công ty thiết kế đồ họa - in ấn - quảng cáo ở Hà Nội.

Lưu Minh Vũ (sinh năm 1970) có phần nổi tiếng hơn, anh là biên tập viên của kênh VTV3, Đài Truyền hình Việt Nam, cũng là MC chương trình Hãy chọn giá đúng. Minh Vũ là con của nhà biên kịch Lưu Quang Vũ và người vợ trước - diễn viên Tố Uyên.Thời thơ ấu, họ cùng sống ở 96A phố Huế (Hà Nội), tập thể của Hội Liên hiệp Văn học Nghệ thuật. Minh Vũ ở cùng mẹ và bố dượng tại tầng hai. Tuấn Anh và bố ở tầng bốn. Còn Xuân Quỳnh, Lưu Quang Vũ và con trai chung của hai người - Lưu Quỳnh Thơ (sinh năm 1975) - thì ở tầng ba. Tuy nhiên, ba anh em cực kỳ thân thiết, không khác nào anh em ruột thịt. Như Lưu Minh Vũ có nói, thời gian anh sống với “má Quỳnh” nhiều hơn thời gian anh sống với "mẹ Uyên". Nói về thời thơ ấu, anh có nhiều kỷ niệm với má Quỳnh hơn là với mẹ. Do nghệ sĩ Tố Uyên thường phải đi xa, bận bịu với công việc diễn xuất, việc chăm sóc Minh Vũ gần như do Xuân Quỳnh đảm nhận.

Ký ức thời thơ ấu của cả Tuấn Anh và Minh Vũ đều tràn ngập hình ảnh một gia đình hạnh phúc: Lưu Quang Vũ - Xuân Quỳnh và ba con trai. Cả ba anh em cũng đã là khuôn mẫu ngoài đời cho rất nhiều nhân vật trong các truyện ngắn dành cho thiếu nhi của nhà thơ Xuân Quỳnh.

* * *
Lưu Minh Vũ: 
“Tại sao cuộc sống ngày ấy có thể thanh bình đến thế?”

Hồi ấy chúng tôi ở chung một tập thể với nhiều văn nghệ sĩ, như Nguyễn Văn Tý, Phan Huỳnh Điểu, Ngô Huỳnh… Ba anh em không cùng cha mẹ, đúng là một trường hợp điển hình “con anh, con tôi, con chúng ta” đấy, nhưng chúng tôi thân nhau như anh em ruột, do được dạy dỗ rất kỹ. Bố và má luôn giáo dục các con phải nhường nhịn, không được đánh nhau.

Ngày ấy cả xã hội đều nghèo, văn nghệ sĩ cũng vậy, vất vả lắm. Cũng phải tem phiếu, xếp hàng như ai. Bố tôi làm phóng viên cho tạp chí Sân Khấu, do không có bằng cấp gì nên xét theo bậc thì lương của ông chỉ hơn lao công. Thời gian đầu, ông còn không có lương, chỉ có nhuận bút. Sống bằng nhuận bút thì cực lắm, vì có phải lúc nào cũng viết ra bài đều chằn chặn như đan rổ đâu. Nhưng cũng thời gian làm phóng viên ấy khiến ông quen nhiều nghệ sĩ sân khấu và hiểu họ, hiểu tính cách, điệu bộ, kỹ thuật diễn và nói chung là cái “chất” của họ. Sau này, khi viết kịch, có những vở ông viết theo đơn đặt hàng, và các nhân vật gần như được ông thiết kế dành riêng cho một diễn viên nào đấy. Tôi lấy ví dụ như vai ông Quých trong "Tôi và chúng ta", ông viết gần như chỉ để cho diễn viên Trần Kiếm đóng. Sau này, không diễn viên nào thể hiện được cái chất Quých ấy nữa, vai đó đã được đo ni đóng giày cho Trần Kiếm rồi.

Nói riêng về vật chất thì chúng tôi đã sống một thời kỳ khó khăn, trong cái khó khăn chung của đất nước. Bữa cơm thường có những món rất “kinh điển” như lạc, nhộng. Có thịt thì quý lắm lắm. Về sau, bố tôi bắt đầu sáng tác kịch và nổi tiếng, cuộc sống khá hẳn lên. Thỉnh thoảng cả gia đình lại đưa nhau đi ăn tươi.

Bố tôi tính rộng rãi, thoáng đạt, thậm chí bốc đồng. Nhiều khi má nấu cơm rồi, thức ăn có rồi, nhưng ông lại hứng chí đi mua ít thịt gà cho con. Nhìn các con ăn là bố thấy hạnh phúc. Tôi nhớ mãi cái ngày ba anh em được đưa ra bến Phà Đen chơi. Hôm đó bố tôi vừa lĩnh một khoản nhuận bút lớn, khao cả nhà một bữa thịt chó ở phố Lê Quý Đôn. Tôi cầm nguyên cái đùi mà ăn, sung sướng lắm. Cả ba đứa đều sung sướng. Chi tiết xuống bến Phà Đen chơi được má tôi đưa vào truyện ngắn nổi tiếng của bà, “Bến tàu trong thành phố”. Nhân vật Trung Hà và Hưng là anh Tuấn Anh và tôi.

Bố má tôi thương con vô cùng, không bao giờ đánh con dù chỉ một lần. Bác Tuấn (nghệ sĩ violin Lưu Tuấn, bố đẻ Tuấn Anh - NV) cũng yêu quý thằng Mí (tên thân mật của Lưu Quỳnh Thơ - NV), coi nó như con ruột.

Bây giờ nghĩ lại, đó là khoảng thời gian đẹp nhất cuộc đời tôi. Tại sao ngày ấy cuộc sống lại có thể thanh bình đến thế? Yên ấm, đầy đủ, rất đầy đủ, không phải về vật chất mà là về tình cảm. Đùng một cái, việc dữ xảy ra. Bố má tôi và Mí đi chơi xa… rồi không bao giờ trở về nữa.

Tôi còn nhớ mấy ngày ấy trời Hà Nội cũng mưa nhiều. Tôi vừa có tin đỗ đại học (Minh Vũ học chuyên ngành quay phim, Đại học Sân khấu Điện ảnh - NV) với tổng điểm cao nhất trường, có chỉ tiêu du học. Bố, má và em đi chơi, tôi ở Hà Nội cũng đi chơi suốt ngày, vui lắm.

Tin báo về, tôi không hề biết vì lúc đó có ở nhà đâu. Buổi chiều tôi đi bộ ngang qua nhà diễn viên Kim Oanh ở phố Trần Nhân Tông, thấy cô Oanh chạy ra hốt hoảng hỏi: “Bố có bị làm sao không cháu?”. “Không, cháu chả biết”. Một cái gì đó như linh tính nổi lên, tôi ba chân bốn cẳng chạy về nhà. Nghe loáng thoáng có tiếng người bên đường bảo: “Thằng Kít (tên thân mật của Minh Vũ - NV) nó về rồi kia kìa”.

Tới nhà, tôi được báo tin bố má và em bị tai nạn, mà cũng chưa biết là cả ba đã mất. Tôi đòi xuống Hải Dương thăm, người nhà giữ lại không cho đi, ấn tôi ngồi xuống, bảo: “Kít ngồi đây. Không đi đâu cả!”. Lúc đó tôi mang máng hiểu. Từ phút ấy, tôi không nhớ gì nữa. Cả một cơn mê. Một cơn ác mộng.

Cuộc đời tôi thay đổi từ đó. Sau cái tang lớn, cả tôi và anh Tuấn Anh đều sa vào khủng hoảng. Ai cũng khuyên bảo tôi cố gắng lên, vực dậy đi, vươn lên mà sống, nhưng nghĩ lại, lúc đó tôi biết vươn lên kiểu gì? Cú sốc quá lớn.

Trước ngày ấy, cuộc sống của tôi như thể thiên đường. 18 tuổi, chuẩn bị đi học nước ngoài, bao nhiêu ước mơ sắp thực hiện – du học, trở thành nhà quay phim. Đời đẹp lắm. Thế rồi hẫng một cái. Tôi vẫn đi Nga, rồi sang Đức học, nhưng bị cảm giác chán chường đè nặng. Chán đến không chịu nổi. Được bốn năm, tức là đến năm 1993, tôi bỏ dở, quay về Việt Nam. Tôi không theo nghề quay phim nữa, chuyển sang học báo chí. Năm 1997, tôi ra trường và vào công tác tại Đài Truyền hình Việt Nam cho đến nay.

Nếu không có sự cố đó, chắc chắn cuộc đời tôi đã khác rất nhiều. Biết đâu tôi có thể ở lại nước ngoài chẳng hạn? Hay là tôi sẽ làm nghề khác chứ không làm MC và biên tập viên truyền hình. Điều chắc chắn là từ sau cú sốc ấy, tôi thay đổi nhiều về tính cách. Tôi không còn hồn nhiên và yêu đời được như xưa.

Đồng nghiệp có người bảo tôi lên hình trông buồn, ít cười quá. Không hiểu có phải mặt tôi đã buồn từ hồi bố má và em mất không. Cũng có thể do tôi không thích vừa nói vừa cười khi dẫn chương trình. Có lý do gì để cười nhỉ? Phụ nữ cười để cho xinh, chứ mình cười thì làm gì?

Bây giờ, tôi vẫn thỉnh thoảng mơ tới những ngày thơ ấu. Tôi mơ thấy bố, má tôi, thấy ngôi nhà 96A phố Huế. Tôi đã lấy vợ, sinh con, chuyển đến nhà mới 10 năm rồi, nhưng không một lần mơ thấy nhà mới. Tôi chỉ mơ thấy tập thể 96A phố Huế và ký ức thời xa xưa của tôi, lẫn lộn, mơ hồ, như một đám mây.

Lưu Tuấn Anh: “Mẹ mãi là người phụ nữ tuyệt vời nhất
Tuổi thơ của tôi không thể gọi là yên bình vì tôi đã nghe tiếng bom gầm ở Hà Nội năm 1972, phải đi sơ tán và rồi chứng kiến bố mẹ tôi chia ly. Nhưng tôi lại không phải xa mẹ chút nào. Ngược lại, tôi có một gia đình thứ hai - gia đình mẹ và bố dượng tôi.

Tôi đã có những ngày thật đầm ấm bên mẹ, chú Vũ và các em. Tôi vẫn nhớ như in cái không khí của một gia đình tràn đầy tình yêu thương và nghệ thuật. Tôi nhớ ánh mắt mẹ và chú Vũ trìu mến khi thấy các con sum vầy. Tôi nhớ căn phòng của mẹ và bố dượng đầy sách, các bản thảo và các bức vẽ trên tường. Những bữa ăn có đủ cả nhà thì chẳng bao giờ thiếu chuyện, dẫu chỉ là cơm rau.

Còn những buổi tối cả nhà đi xem kịch của chú Vũ nữa, sao mà vui thế. Anh em chúng tôi luôn ríu rít bên nhau mặc dù không cùng cha cùng mẹ. Minh Vũ hồi đó béo tròn và rất thích chơi những trò tai quái. Tôi cũng nghịch ngợm chẳng kém, nhưng ít nói và lầm lì hơn.

Em trai út Lưu Quỳnh Thơ có tên ở nhà là Mí. Mí dễ thương lắm; da trắng, môi đỏ, mắt to mà tóc để dài như con gái. Mí rất thông minh, học cái gì cũng giỏi và nhanh tới mức kinh ngạc. Ở trường, nó thường ở trong nhóm 5 học sinh đứng đầu lớp.

Mí có năng khiếu bẩm sinh về hội họa. Trẻ ba tuổi thường cầm bút chưa vững, thế mà Mí đã vẽ thành thạo bằng cả bút chì lẫn màu nước. Ba tuổi rưỡi, nó được giải Nhì (không có giải Nhất) cuộc thi vẽ quốc tế do UNESCO tổ chức với chủ đề “Năm 2000 em sống như thế nào”. Nó vẽ một cậu bé cưỡi ngựa đang bồng bềnh trong một vườn hoa trông như cái hồ sen. Bức tranh ấy bây giờ Minh Vũ vẫn giữ. Trong số các cuốn thơ “Bầu trời trong quả trứng” của mẹ từng xuất bản, có một cuốn do Mí tự minh họa.

Mí ít tuổi như vậy nhưng nó sống tình cảm và và rất biết quan tâm tới bố mẹ và các anh. Hồi đó nhà tập thể tôi chỉ có nước máy ở tầng một. Tôi và Minh Vũ có nhiệm vụ xách nước lên tầng ba cho mẹ nấu cơm và rửa bát. Mí mới 10 tuổi không phải làm việc nặng nhưng lại tự xung phong xách nước cho mẹ. Nó thương mẹ, sợ mẹ phải xách nước khi các anh mải chơi mà không làm. Nghĩ lại cảnh Mí nhỏ vậy mà cố xách hai cái bình nước bằng nhựa lớn đi lên cầu thang là tôi lại xót xa.

Hồi đó, tôi còn trẻ con, rất vô tư, ham chơi và chẳng nghĩ gì nhiều về gia đình. Tôi thấy mọi người khen mẹ làm thơ hay nhưng chẳng bao giờ đọc kỹ một bài thơ của mẹ. Điều quan trọng nhất với tôi là được mẹ thương yêu, còn thơ của mẹ ra sao thì chẳng phải chuyện tôi quan tâm. Tôi được bao bọc trong tình thương của mẹ và gia đình.

Với niềm tin của một đứa trẻ, tôi cứ nghĩ những ngày đầm ấm đó sẽ kéo dài mãi. Thế rồi cái ngày 29 tháng 8 định mệnh đó đến, thế giới quanh tôi sụp đổ hoàn toàn. Bỗng chốc tôi không còn mẹ, không còn bố dượng và không còn đứa em út. Lúc đó tôi mới hiểu rằng chẳng có điều gì trên đời này là vĩnh cửu, kể cả người thân và những niềm hạnh phúc.

Tôi khi đó đã tốt nghiệp đại học và đang làm biên tập viên cho Thông tấn xã Việt Nam. Mang tiếng là người lớn và đã đi làm, nhưng tôi vẫn còn quá trẻ con để chịu đựng một sự mất mát nghiệt ngã như vậy. Sau cái ngày đó, tôi ốm và suy sụp hoàn toàn. Tôi thay đổi hẳn và không còn là tôi trước đó nữa. Sự vô tư trong con người tôi biến mất, thay vào đó là sự suy tư và bất cần. Mọi thứ với tôi đều trở nên trống rỗng và vô nghĩa. Lần đầu tiên trong đời, tôi đặt câu hỏi về ý nghĩa cuộc sống của mỗi con người.

Tôi ngơ ngác tự hỏi: “Cuộc sống tại sao lại bất công như vậy? Tại sao những người, tài năng, nhân hậu và có ích cho đời lại phải chết? Vậy thì ta phấn đấu vì những điều tốt đẹp để làm gì? Mất bao nhiêu năm tháng để một ngày lại ra đi vô lý như thế ư? Em Mí của tôi chỉ là một đứa trẻ. Nó có tội tình gì? Nó ngoan hiền thế mà trời nỡ lòng nào bắt nó đi?”.

Mất nhiều tháng sau, tôi sống trong tình trạng nửa mê nửa tỉnh với những ý nghĩ luẩn quẩn và bi quan. Tôi nghỉ làm, ở nhà giở thơ của mẹ và bố dượng và đọc từng bài. Đọc bằng hết, điều trước đây tôi chưa từng làm. Lúc đó tôi mới thực hiểu mẹ hiểu bố dượng và sự lớn lao trong tâm hồn của cả hai người. Mỗi lần đọc thơ là một lần tôi khóc. Tôi trách mình vô tâm với mẹ và chú Vũ quá và thật khó để tự tha thứ. Rồi sau bao dằn vặt, cũng đến lúc tôi tự nhủ mình: “Nếu mẹ, chú Vũ và em Mí còn sống, chắc chắn không ai muốn thấy mình chán nản và mất niềm tin như thế này”.

Vậy là tôi bắt đầu dùng lý trí để lấy lại thăng bằng. Tôi cố gắng sống vì mẹ tôi, bố dượng tôi, và em Mí. Tôi cố gắng sống vì những người thân yêu còn lại của tôi, trong đó có Minh Vũ - người bây giờ với tôi còn hơn em ruột. Tôi phục hồi dần dần.

Trong con mắt tôi, mẹ là một người phụ nữ vẹn toàn. Ngoài tài năng thơ, cho tới giờ mẹ tôi luôn là một hình mẫu sống cho tôi về lòng nhân ái và các giá trị làm người. Ngay từ những năm tôi còn rất bé, tôi đã nghe mẹ nói về trách nhiệm của người viết văn đối với xã hội. Mẹ nói với tôi rằng cuộc sống có cái thiện và cũng có nhiều cái ác. Nhưng mẹ chỉ viết về cái thiện mà tránh nói nhiều tới những điều xấu xa của cuộc sống.

Mẹ bảo tôi, một tác phẩm tốt phải khiến người đọc yêu và trân trọng cuộc sống hơn, hướng thiện hơn. Nếu đề cập quá nhiều tới những điều tiêu cực, kể cả đó là sự thật, nhà văn có thể làm người đọc mất niềm tin và nhìn đời một cách méo mó. Những truyện thiếu nhi của mẹ tôi thường có bóng dáng của ba anh em, như “Quà tặng chú hề” là về cu Mí đấy. Truyện nào cũng hướng tới giáo dục cho thiếu nhi tình yêu thương, bắt đầu từ yêu thương những người gần gũi nhất của các em trong gia đình là ông bà, bố mẹ hay anh em rồi tới bạn bè, hàng xóm, thầy cô giáo.

Thơ của mẹ tôi cũng phản ánh con người bà. Nó trong sáng, dung dị và chan chứa tình thương, tình yêu thiên nhiên, con người. Các bài thơ của mẹ có thể buồn nhưng không u ám, không bao giờ cay đắng và oán trách. Mẹ tôi là thế, hy sinh nhiều, chịu thiệt thòi rất nhiều nhưng tấm lòng vẫn luôn rộng mở và bao dung. Bởi bà có một niềm tin đặc biệt mãnh liệt vào những điều tốt đẹp trong cuộc sống và trong mỗi con người.

Thú thật, tôi không để ý nhiều tới ngôn từ trong các tác phẩm của mẹ hay số lượng tác phẩm. Tôi nghĩ cái quý giá hơn cả là những giá trị nhân văn mà mẹ tôi để lại trong các tác phẩm đó. Chưa nói tới tác động xã hội, mà những gì mẹ tôi viết ra có tác động ngay trong gia đình chúng tôi. Đọc truyện "Bến tàu trong thành phố", tôi suy nghĩ nhiều lắm. Tôi bắt đầu có ý thức làm anh rõ ràng hơn với các em và biết nhường nhịn các em hơn. Tôi hiểu qua câu chuyện ấy, mẹ tôi muốn anh em chúng tôi yêu mến và gắn bó với nhau.

Nói về chú Vũ thì phần nhiều công chúng biết chú ấy qua các vở kịch với tư cách là người viết kịch. Nhưng không phải ai cũng biết chú ấy là một nhà thơ tầm cỡ. Có một số người trong giới văn đánh giá chú là tài năng thơ lớn và thuộc loại hiếm. Tôi cho rằng họ nói như vậy là rất có cơ sở chứ không phóng đại. Vấn đề là thơ của chú Vũ kén độc giả và không phải ai đọc cũng hiểu. Có thể vì vậy mà nó không mang tính đại chúng cao. Để cảm nhận được thơ của chú ấy thì độc giả phải là người có nội tâm khá đặc biệt.

Tôi thích thơ của chú Vũ vì cái tính lạ lùng vừa phóng khoáng vừa sâu thẳm của nó. Bài thơ khiến tôi xúc động nhất và cũng ám ảnh tôi nhiều nhất là “Bài hát ấy vẫn còn là dang dở”. Đọc đi đọc lại, tôi có cảm giác nó dường như là linh cảm của chú Vũ về ngày từ biệt. Nó vừa da diết luyến tiếc cuộc sống quá ngắn ngủi vừa mang sự mãn nguyện của một người đã làm xong nhiều việc lớn.

"Nắng đã tắt dần trên lá im
Chiều đã xẫm màu xanh trong mắt tối
Đường đã hết trước biển cao vời vợi
Tay đã buông khi vừa dứt cung đàn
Gió đã dừng nơi cuối chót không gian
Mưa đã tạnh ở trong lòng đất thẳm
Người đã sống hết tận cùng năm tháng
Sau vô biên sẽ chỉ có vô biên..."


Chú Vũ ra đi khi đang sung sức sáng tác nhưng cũng đã kịp hoàn thành rất nhiều tác phẩm. Chú ấy đi trong mãn nguyện sau khi để lại cho đời rất nhiều, đúng như câu kết của bài thơ vậy: “Buồm đã tới và lúa đồng đã gặt”.

20 năm qua rồi. Tất cả những gì gợi nhớ chuyện ngày ấy đều làm cho tôi buồn. Tôi tránh đọc thơ và không muốn xem kịch, vì sợ những kỷ niệm ngày xưa quay về. Tôi không theo nghề báo mà đi làm công tác nhân đạo rồi chuyển sang kinh doanh. Cái thế giới thực tế của kinh doanh phần nào giúp tôi vượt qua cảm xúc của mình và vững vàng trong thực tại.

Tôi cũng đã có có gia đình yên ấm riêng của mình với nhiều niềm vui mới. Mỗi lần gia đình tôi và gia đình Minh Vũ tới thăm nhau, anh em tôi ngồi ngắm lũ trẻ chơi đùa trong cái cảm giác được chia sẻ và bù đắp. Nhưng sự thật là dù 20 năm có trôi qua và tôi đã có quá nhiều thay đổi, nỗi đau vẫn không mất đi. Mãi mãi không mất.

*Xin cảm ơn Nhà báo Đoan Trang đã vui lòng cho phép Tễu-Blog đăng tải bài viết này.
-------------

Thời sinh viên, có đôi lần tôi đã đạp xe từ Thượng Đình (Ngã Tư Sở) xuống Văn Điển, để viếng mộ Nguyễn Tuân, Xuân Diệu và gia đình Lưu Quang Vũ. Từ đó đến nay, mỗi lần có dịp đến Văn Điển (viếng tang, viếng mộ, thanh minh) tôi đều đến bên mộ gia đình Lưu Quang Vũ - Xuân Quỳnh - Lưu Quỳnh Thơ. Có khi đến viếng mà trên tay không mang theo hương hoa, nhưng tôi tin là gia đình họ đã chứng giám tấm lòng ngưỡng mộ và thương nhớ của tôi - dù chưa một lần gặp mặt. 

32 nhận xét :

  1. Bài viết hay và cảm động quá !

    Trả lờiXóa
  2. Bài viết rất cảm động gợi cho tôi nhớ lại kỷ niêm cũ.
    Ngày ấy tôi dạy học và cũng ở tập thể tại một trường học cách cầu Phú Lương (Hải Dương) khoảng 15km. Vào lúc chiều tối ngày 29/8/1988 tôi được nghe một người bạn cũng là giáo viên nói có một tai nạn ở chân cầu Phú Lương, hình như đó là vợ chồng Nhà soạn kịch nổi tiếng Lưu Quang Vũ - Nhà thơ Xuân Quỳnh, và hình như họ đi nghỉ mát ở Đồ Sơn trên đường về nhà. Lúc được tin đó chúng tôi đã cầu mong đó là tin không chính xác, không phải sự thật là như vậy. Nhưng khi biết đó là tin chính xác, chúng tôi vô cùng thương tiếc. Hôm đó tôi cũng đã khóc vì tiếc thương đôi vợ chồng tài hoa, bạc mệnh...Đến hôm nay đọc bài viết này tôi vẫn nghẹn ngào nhớ lại cái ngày định mệnh đó...
    Mai là ngày 29/8 tôi viết mấy dòng này, coi đây là một nén tâm hương tưởng nhớ tới gia đình Lưu Quang Vũ - Xuân Quỳnh - Lưu Quỳnh Thơ .

    Cảm ơn TS Nuyễn Xuân Diện đã dăng bài viết này.

    Trả lờiXóa
  3. Xin chia sẻ cùng hai em nỗi đau mất mát. Cặp nghệ sĩ tài hoa Vũ - Quỳnh đã để lại cho đời những tác phẩm thấm đượm tình yêu, niềm tin vào những điều đẹp đẽ, tốt lành. Tôi yêu thích nhiều bài thơ của họ. Tôi yêu người phụ nữ dịu dàng, trong trẻo mà cũng thật quả cảm trên con đường đi tìm hạnh phúc trong thơ tình yêu của Xuân Quỳnh.Kịch của anh Vũ như những lời tiên đoán về bao nỗi đau giữa đời này... Tôi cũng mong lúc nào đó bài thơ Tiếng Việt của anh sẽ được đưa vào giảng dạy trong sgk...

    Trả lờiXóa
  4. Anh Vũ là một nhà biên kịch mà tôi vô cùng ngưỡng mộ. Anh đã để lại nhiều tác phẩm hay có ấn tượng sâu sắc với cuộc sống. Thật tiếc, anh ra đi với một cái chết ... đầy trắc ẩn.
    Xin được thắp một nén nhang trong lòng để bái vọng từ xa.

    Trả lờiXóa
  5. Bai viet xuc dong qua. Cam on nha bao Doan Trang va anh Dien.

    Trả lờiXóa
  6. Đọc cả 2,3 lần mới hiểu phần nầy. Rắc rối quá!! "Minh Vũ ở cùng mẹ và bố dượng tại tầng hai. Tuấn Anh và bố ở tầng bốn. Còn Xuân Quỳnh, Lưu Quang Vũ và con trai chung của hai người - Lưu Quỳnh Thơ (sinh năm 1975) - thì ở tầng ba"

    Trả lờiXóa
  7. Đúng là văn nghệ sĩ, họ thương và yêu nhau xá lả.

    Trả lờiXóa
  8. Ngọc Dũng (Sài Gòn)lúc 15:45 28 tháng 8, 2011

    "Em Mí của tôi chỉ là một đứa trẻ. Nó có tội tình gì? Nó ngoan hiền thế mà trời nỡ lòng nào bắt nó đi?”.
    Tiếng kêu xé lòng ấy vang vọng suốt 20 năm qua cho đến bây giờ vẫn lằm quặn đau những tấm lòng.Tôi nghĩ trời có mắt và không nỡ làm thế đâu Tuấn Anh ạ.

    Trả lờiXóa
  9. Rất xúc động, tôi đã khóc trước cái đẹp về nhân cách của gia đình Lưu Quang Vũ và Xuân Quỳnh; Cả những người đã ra đi và người ở lại, họ đều rất đẹp. Cảm ơn Nguyễn Xuân Diện Blog

    Trả lờiXóa
  10. Nhận xét này đã bị quản trị viên blog xóa.

    Trả lờiXóa
  11. 20 năm qua, mất mát này, nỗi đau này không phải của riêng ai đâu anh Minh Vũ và Tuấn Anh ạ .

    Lưu Quang Vũ, Xuân Quỳnh và người con nhỏ mất đi ngày ấy làm bao nhiêu người yêu quý 2 anh chị cảm thấy đau đớn, kinh hoàng như vừa mất đi 2 người thân nhất đời của họ . Nỗi bàng hoàng ấy vẫn còn như nhát dao chém còn để sẹo lại trong tâm hồn những người từng đọc thơ, xem kịch của 2 anh chị .

    Điều an ủi là bài viết này cho thấy Lưu Quang Vũ, Xuân Quỳnh đã sống 1 cuộc sống tràn ngập yêu thương . Có lẽ 2 anh chị không 1 chút tiếc nuối đã sống những ngày tháng đáng sống như vậy . Có lẽ trên cõi tiên 2 anh chị cũng hạnh phúc khi nhìn thấy 2 đứa con còn lại của anh chị cũng đã vượt qua được nỗi đau quá lớn để gượng dậy được, làm lại cuộc sống, sống xứng đáng và cũng biết yêu thương như cha mẹ của họ đã yêu thương .

    Cảm ơn 2 anh đã chia xẻ .

    Trả lờiXóa
  12. Cảm ơn "Hà Nội,Thu này buồn lắm em ơi !",cảm ơn chủ nhà này,về những điều xúc động ,sẽ còn đọng lại trong trái tim người đời rất lâu nữa .

    Trả lờiXóa
  13. Tưởng nhớ anh chị LƯU QUANG VŨ XUÂN QUỲNH và cháu QUỲNH THƠ.

    Trả lờiXóa
  14. Bạn học cùng ĐH SKĐA với Kítlúc 19:27 28 tháng 8, 2011

    Hai mươi năm rồi nay đọc bài "TƯỞNG NHỚ GIA ĐÌNH LƯU QUANG VŨ - XUÂN QUỲNH" tôi lại một lần nữa khóc vì nỗi đau mất mát của gia đình bạn. Nỗi đau đó mất mát đó cũng là của chúng tôi ngày đó rồi, bản thân tôi cũng như Kít lúc đó mới là cậu sv đang rất vô tư hứng khởi bỗng chốc lờ mờ nhận ra cuộc sống không đơn giản một mầu hồng nữa...mãi sẻ chia nỗi đau với bạn.

    Trả lờiXóa
  15. Cuộc đời thật nghiệt ngã.
    Nhớ vê Lưu Quang Vũ & Xuân Quỳnh, tài hoa bạc mệnh.
    Chúc những người con của hai người vượt qua nỗi đau mất mát vươn thẳng lên trong cuộc sống.
    Mong lắm thay !
    TH

    Trả lờiXóa
  16. một kỷ niệm buồn ... Lưu quang Vũ - Xuân Quỳnh
    sống mải trong lòng nhửng người yêu mến anh chị . xin thắp một nén nhang thơm hồi tưởng và nhớ mải.

    Trả lờiXóa
  17. Họ sống thật là đẹp. Cảm on nhà báo Đoan Trang, TS Diện cho chúng tôi chiêm ngưỡng những vẻ đẹp.

    Trả lờiXóa
  18. Tôi rất ngưỡng mộ cả hai người. Cầu mong cho anh Vũ va chị Quỳnh và bé Quỳnh Thơ yên nghỉ nơi chín suối

    Trả lờiXóa
  19. tôi nhớ có đọc 1 bài viết ở đâu nói vụ tai nạn này có gì đó bất thường, dường như có liên quan đến nội dung 1 vở kịch của a Vũ, có ai biết về chuyện đó không?

    Trả lờiXóa
  20. Những năm của thập kỷ 80 tôi được xem nhiều vở kịch của Lưu Quang Vũ, đọc nhiều thơ của Xuân Quỳnh tôi càng nguỡng mộ tài năng, khâm phục ông bà. Rồi khi nghe tin gia đình ông bị tai nạn thảm khốc, tôi càng thương xót vô cùng.
    Nhân ngày giổ của ông bà và Quỳnh Thơ xin được nói lời chia buồn với anh em Lưu Tuấn Anh và Lưu Minh Vũ, dẫu muộn mằn. Cầu mong cho ông bà và Quỳnh Thơ yên giấc ngàn thu.
    Cảm ơn TS NXD đã giúp chúng tôi tưởng nhớ về những nhân tài Đất Việt.

    Trả lờiXóa
  21. Kịch của LƯU QUANG VŨ hay lắm, phản ánh hiện thực nhiều mặt đời sống xã hội thời điểm đó. Vẫn đúng với hiện thực từ đó đến nay và từ nay về sau nhiều năm nữa.Tư duy của ông đã ''đi trước thời đại''.Không hiểu sao không thấy diễn lại những vở kịch đó nhỉ? Muốn đọc kịch LQV thì tìm ở đâu nhỉ? NXD chỉ giúp với

    Trả lờiXóa
  22. Cảm ơn nhà báo Đoan Trang, TS Nguyễn Xuân Diện đã đăng,để cho tôi biết những cái đẹp và vượt qua nổi khốn khổ trong cuộc đời của một gia đình...Tôi lặng đi vài phút để tưởng nhớ hai nhà tài năng"Lưu Quang Vũ-Xuân Quỳnh".

    Trả lờiXóa
  23. Nhờ bác Diện đăng giúp mấy câu thơ của cố nhà văn Xuân Sách vịnh chân dung Lưu Quang Vũ :
    Cũng muốn tin vào hoa hồng
    Tin vào điều không thể mất
    Cả tôi và cả chúng ta
    Đứng trong đầm lầy mà hát
    Ông không phải là bố tôi
    Con chim sâm cầm đã chết !
    Ông không phải là bố tôi
    Con chim sâm cầm ai giết ???

    Trả lờiXóa
  24. Xưa, lúc tôi còn bé chưa hiểu gì về chuyện này chuyện nọ, khi gia đình nhà thơ Xuân quỳnh mất tôi cũng đã nghe người lớn bàn tán về vụ tai nạn này rất nhiều, thời gian đã đi qua 20 năm tôi xin cúi đầu cầu mong cho ông bà và Quỳnh thơ an giấc ngàn thu, xin chia buồn sâu sắc tới Lưu Tuấn Anh và Lưu Minh Vũ. Bài viết thật hay bác Diện ạ.

    Trả lờiXóa
  25. Nhà biên kịch Lưu Quang Vũ đã để lại nhiều vở diễn sân khấu mang tính thời đại dân tộc như Hồn Trương Ba da hàng thịt, Tôi và chúng ta … Đặc biệt là vở kịch Lời thề thứ 9. Hồi đó, vở kịch này vé chỉ bán lưu hành nội bộ cho các công chức và doanh nghiệp nhà nước thôi, “dân đen” không được coi. Phải nói, nó là một “viên đại bác” bắn vào bộ máy công quyền đang áp bức, hà hiếp nhân dân trong thời kỳ đầu đổi mới. Điểm diễn tại Nhà hát Công đoàn TpHCM. Những người khán gián giả đi xem ở dưới sân khấu, phải nói là họ đi mít tinh thì đúng hơn là đi xem kịch. Cứ sau mỗi lời thoại diễn viên thì từng tràng vỗ tay nhiệt liệt tán thưởng. Tôi cũng vỗ rát hai bàn tay. Đó là ấn tượng sâu sắc nhất của tôi về anh Vũ. Chẳng bao lâu thì được tin anh đi dựng kịch trên đường từ Hải phòng về Hà Nội bị tai nạn ô tô. Cái chết của gia đình anh Vũ hồi đó cũng được báo chí, dư luận … “lùm sùm” nhiều lắm. Nhân ngày mất của anh, tôi xin gửi một nén nhang trong tâm khảm.
    Lưu Quang Vũ còn mãi trong lòng "Tôi và chúng ta".

    Trả lờiXóa
  26. Phụ nữ miền Namlúc 12:07 29 tháng 8, 2011

    Nhớ những vở kịch đầy hiện thực của LQVũ, những bài thơ thật tình, thật yêu thương của Xuân Quỳnh "Chỉ có thuyền mới hiểu biển mênh mông nhường nào,.." và cả nhửng bài thơ dành cho con trẻ nữa

    Trả lờiXóa
  27. Rất thương tiếc 2 nghệ sĩ tài hoa và 1 em bé vô tội.
    Tôi đọc toàn bài và các ý kiến mà ko thấy ai thắc mắc về cái tức tưởi của 3 nạn nhân: tai nạn vô tình hay có dàn cảnh. Tại sao bị giết? Hơn 20 năm rồi, những ai dính luí đến vụ này nên viết sự thật ra để khi chết được thanh thản ra đi.

    Trả lờiXóa
  28. Tài hoa và sống đẹp của LQVU và XQUYNHF là cái ai cũng cảm nhận được qua những tam sụ chân thành và sâu sắc của các em AT và QVu . Những lời tâm sự đau lòng ấy khiến ta suy tư nhiều hơn cho tình người trong cuộc sống hôm nay.

    Trả lờiXóa
  29. Tôi còn nhớ, vào khoảng 1993, nhân kỷ niệm 5 năm ngày mất của nhà biên kịch Lưu Quang Vũ, tại Hà Nội đã tổ chức diễn lại vở Hồn Trươmg Ba da hàng thịt. Trước khi diễn, các nghệ sĩ còn dâng hương trước bàn thờ LQV đặt trên sân khấu. Vừa rồi, sau 23 năm trở lại rạp xưa để xem phim, mà vẫn rưng rưng nhớ về LQV.

    Trả lờiXóa
  30. Hôm đó có vòng hoa "Biển cũng bạc đầu vì đau đớn"

    Trả lờiXóa
  31. Xin chép đây bài thơ của một nhà thơ vô danh, nhân Giỗ đầu Xuân Quỳnh và Lưu Quang Vũ:

    Thơ cũng thành hàng giả
    Hẳn anh chị đau ngầm
    Vừa hé thời giải tỏa
    Sao trời đày thành câm ?

    Điều anh chị trối trăng
    Đời không còn được biết
    Hỏi ai người khóc thầm
    Bên mồ chung cỏ biếc ?...

    Trả lờiXóa
  32. Cho hỏi các nhà làm luật, VÔ CẢM VỚI NỖI ĐAU gây hậu quả nặng nề, có phải là lỗi (tội) cần xử lý không, chiếu luật trời đất hay luật nào?
    https://vietnamnet.vn/vn/thoi-su/moi-truong/2-nha-may-thep-no-tram-ty-dung-hoat-dong-ngan-hang-cau-cuu-bi-thu-da-nang-563017.html?utm_source=home&utm_medium=box_tindacbiet6&utm_campaign=desktop#BoxBinhLuan
    Nhân bài "2 nhà máy thép nợ trăm tỷ dừng hoạt động, ngân hàng 'cầu cứu' Bí thư Đà Nẵng" (Dừng hoạt động gây nợ nần chồng chất do gián đoạn không được hoạt động nhưng vẫn không giải quyết nhanh). Hình như có 1 chính quyền địa phương vô cùng VÔ CẢM VỚI NỔI ĐAU CỦA doanh nghiệp người dân, không chỉ vụ 2 n/m thép mà nhiều vụ khác nữa, nếu giải quyết đúng luật chỉ mất vài tháng, họ để ngâm 5-7 năm, gián đoạn không hoạt động giao dịch bình thường. Ôi, VÔ CẢM VỚI NỖI ĐAU!!!

    Trả lờiXóa